ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΠΙΣΚΕΨΗ ΕΡΝΤΟΓΑΝ ΚΑΙ ΤΗΝ ΣΥΝΘΗΚΗ ΤΗΣ ΛΩΖΑΝΗΣ (ΣΧΟΛΙΟ)
Η επίσκεψη του Ταγίπ Ερντογάν στην Ελλάδα, με την ιδιότητα του πρόεδρου (για κάποιους σουλτανό/πρόεδρου) της Τουρκίας, συζητήθηκε πολύ και στο εσωτερικό της χώρας μας – και – στην Τουρκία – και – διεθνώς. Σίγουρα οι εκτιμήσεις, οι προσεγγίσεις και τα σχόλια τόσο για το ίδιο το ταξίδι, όσο και για τα διαδραματιζόμενα, σχετίζονται και εκφράζουν την γενικότερη πολιτική βάση και την αφετηρία με την οποία ο καθένας τοποθετείται στο ζήτημα. Είναι όμως – σε κάθε περίπτωση – αδιαμφισβήτητο, πως η γενική εικόνα που δόθηκε από τα μέσα ενημέρωσης (ελληνικά – τουρκικά και διεθνή) μίλησε για μία επίσκεψη σε κλίμα έντασης και πόλωσης, ενώ στο εσωτερικό της χώρας δεν έλειψαν οι εκτιμήσεις κομμάτων της αντιπολίτευσης (ΝΔ – ΠΑΣΟΚ) για “απροετοίμαστη” και αχρείαστη συνάντηση της εγχώριας πολιτικής ηγεσίας (Παυλόπουλος – Τσίπρας) με τον Τούρκο ηγέτη. Κεντρικό ζήτημα στον ευρύτερο προβληματισμό και στην κριτική που ασκήθηκε αποτέλεσε το εάν ο Ερντογάν χρησιμοποίησε το συγκεκριμένο ταξίδι εργασίας στη χώρα μας για να προωθήσει τις τουρκικές θέσεις και κυρίως να αμφισβητήσει και να “αποδομήσει” την Συνθήκη της Λωζάνης, προς όφελος των Τουρκικών επιδιώξεων. Θα προχωρήσουμε αμέσως στις δικές μας εκτιμήσεις και στα δικά μας συμπεράσματα, βέβαια σε ένα γενικό πλαίσιο.
1) Αναμφίβολα το “κλίμα” της επίσκεψης (σε επίπεδο επικοινωνιακό βέβαια) δόθηκε πριν ακόμα αυτή ξεκινήσει, δηλαδή με την συνέντευξη Ερντογάν στον (sky) Παπαχελά. Από εκεί και μετά, ο Τούρκος πρόεδρος σε όλες τις ζωντανές – δημόσιες δηλώσεις του, από το προεδρικό και το Μαξίμου, ουσιαστικά επαναλάμβανε τα ίδια ακριβώς πράγματα.
2) Το γνωστό, θρασύ σουλτανικό ύφος, δεν έλειψε ούτε αυτή τη φορά από τον Ερντογάν. Το ουσιώδες ζήτημα όμως δεν είναι το ύφος του αλλά το περιεχόμενο των δηλώσεων του. Άλλωστε – κατά την εκτίμηση μας – δεν είναι υποχρεωτικά αρνητική εξέλιξη – ούτε διπλωματική αστοχία, η ανοιχτή – δημόσια παρουσίαση των όποιων ζητημάτων. Έχει βέβαια τεράστια σημασία το – φυσικά μη ανακοινωμένο – περιεχόμενο των ιδιαιτέρων συνομιλιών με τον Έλληνα πρωθυπουργό για πολλά και κρίσιμα θέματα (μεταξύ αυτών Κυπριακό – μεταναστευτικό – ενεργειακά θέματα – Μέση Ανατολή – κρατική καταστολή). Είναι όμως δύσκολο να ισχυριστεί κάποιος βάσιμα, πως η επίσκεψη και τα διαδραματιζόμενα σε αυτήν, προκάλεσαν την όποια ζημιά στα λεγόμενα με την κατεστημένη έννοια “εθνικά μας συμφέροντα”, γεγονός που επιβεβαιώνεται από τις επίσημες τοποθετήσεις των διεθνών κέντρων, τα διεθνή δημοσιεύματα αλλά και τις δηλώσεις, ελάχιστο χρόνο μετά, των προέδρων Βουλγαρίας, Ρουμανίας, Σερβίας. Νομίζουμε μάλιστα πως η επίσκεψη Ερντογάν γενικότερα, δεν είχε σαν ακριβή σκοπό αυτό που λέμε να “προκαλέσει ζημιές” – είχε κυρίως άλλες στοχεύσεις και προτεραιότητες..
3) Οι δηλώσεις Ερντογάν σχετικά με την Συνθήκη της Λωζάνης, εκτιμούμε πως περιείχαν ένα σημαντικό βαθμό αντιφατικότητας, τόσο σημαντικό μάλιστα που τελικά αναγκάστηκε να το επισημάνει και ο κ.Τσίπρας κατά την διάρκεια της κοινής συνέντευξης τους.. Ο Ερντογάν μίλησε σχετικά αόριστα και σίγουρα επίμονα για “επικαιροποίηση” της Συνθήκης, “υπερασπιζόμενος” όμως – παράλληλα – στις δηλώσεις του τα υπάρχοντα σύνορα των δύο χωρών και την “εδαφική τους ακεραιότητα” που – και όπως – η συνθήκη της Λωζάνης καθόρισε και για τις δύο χώρες.. Αντίθετα, ιδιαίτερα επίμονος αλλά σαφής υπήρξε ο τούρκος πρόεδρος στο ζήτημα της έκδοσης στην Τουρκία των αντιπάλων του στρατιωτικών, όπως και γενικότερα στο ζήτημα της λεγόμενης “αντιτρομοκρατικής συνεργασίας” που αρχίζοντας αυτόν τον “ψαλμό”από την συνέντευξη στον Παπαχελά έφθασε να “επιστρατεύσει” ακόμα και την 17 Νοέμβρη .. Με την ευκαιρία της εδώ επίσκεψης του, δεν παρέλειψε να εξηγήσει και τις “δημοκρατικές” απόψεις του για την σχέση εκτελεστικής και δικαστικής εξουσίας (με την εκτελεστική να δίνει εντολές και την δικαστική να επικυρώνει) που προκάλεσαν και ανακοινώσεις διαμαρτυρίας των ελλήνων δικαστών. Στο ζήτημα αυτό, της “αντιτρομοκρατικής συνεργασίας” βρήκε την συμφωνία και την κατανόηση της ελληνικής κυβέρνησης, του κ.Μητσοτάκη (στις δηλώσεις του μετά την συνάντηση τους) και του “ευρωπαίου” αξιωματούχου, που επίσης έκανε σχετικές με την επίσκεψη Ερντογάν δηλώσεις. Υπενθυμίζουμε πως οι τουρκικές φυλακές είναι γεμάτες πολιτικούς κρατούμενους, κυρίως αριστερών και φιλοκουρδικών πεποιθήσεων, αλλά όχι μόνο πλέον, ενώ την ημέρα άφιξης Ερντογάν στην Αθήνα, άρχιζε κοντά στην Άγκυρα η δίκη του φυλακισμένου ηγέτη – βουλευτή του φιλοκουρδικού κοινοβουλευτικού HDP, ζήτημα για το οποίο δεν αρθρώθηκε λέξη στην Αθήνα (βέβαια με το υπόβαθρο – δικαιολογία της “εσωτερικής υπόθεσης” της Τουρκίας)..
4) Η παρουσία και τα λεχθέντα Ερντογάν στην Κομοτηνή και στην εκεί μουσουλμανική κοινότητα, δεν στερήθηκε του γνωστού Ερντογανικού θράσους και αμετροέπειας (αναπαραγωγής των σκοταδιστικών, αντιδραστικών και εθνικιστικών τοποθετήσεων, επιβεβλημένου κυρίως και από τις ανάγκες εσωτερικής – εθνικιστικής – πολιτικής κατανάλωσης στην Τουρκία) ανεβοκατεβάζοντας όμως τους τόνους, σε ένα ασαφές γενικότερο πλαίσιο. Ο Ερντογάν “έπαιξε” το χαρτί της “Κομοτηνής” δίνοντας την αίσθηση πως άλλα έχει στο μυαλό του..
5) Συμπερασματικά, η επίσκεψη Ερντογάν και οι συνομιλίες με την εγχώρια πολιτική ηγεσία στο ανώτατο επίπεδο της (ηγεσία – εκπρόσωπο της ντόπιας ξεπουλημένης αστικής τάξης) αποτέλεσε ένα ακόμα πολιτικό γεγονός, αναβαθμισμένης προσπάθειας συντονισμού ανάμεσα στις δύο αστικές τάξεις, της Ελλάδας και της Τουρκίας – συντονισμού αυστηρά εντός του ΝΑΤΟικού πλαισίου με ότι αυτό συνεπάγεται στα θέματα του Αιγαίου, τα εξοπλιστικά, τα στρατιωτικά – “αντιτρομοκρατικά” κλπ (και ανίχνευσης για δυνατότητες συνδιαμόρφωσης μιας κοινής ατζέντας) σε μια περίοδο μάλιστα που η εξελισσόμενη κρίση στην τουρκική στρατηγική την αναγκάζει σε “αναπροσαρμογές και διορθωτικές κινήσεις”, όχι όμως σε ριζικές αναθεωρήσεις. Εκτιμούμε την επίκληση της λεγόμενης “ευρωπαϊκής προοπτικής” της Τουρκίας (και από τις δύο πλευρές) σαν απόλυτα προσχηματική, ιδιαίτερα στην παρούσα φάση. Αναφορικά με το ζήτημα της Συνθήκης της Λωζάνης και τις επιδιώξεις του Ερντογάν σχετικά, διαφαίνεται σαν ολοένα και πιο βάσιμη η εκτίμηση μας, πως η επίκληση της – εκ μέρους της Τουρκίας – στην δεδομένη ειδικά συγκυρία, αφορά πρωτίστως τα νοτιανατολικά της σύνορα, τις εξελίξεις στα σύνορά της με την Συρία, το Συριακό συνολικά μετά την εκεί ήττα της τουρκικής πολιτικής, την δράση του Κουρδικού εθνικοαπελευθερωτικού κινήματος γενικότερα και την εμμονική, απόλυτη και τυφλή αντίθεση της τουρκικής αστικής τάξης και της ομάδας Ερντογάν, απέναντι στο κουρδικό στοιχείο και τις προοπτικές του. Ο Ερντογάν φωνάζει στην Αθήνα για την Λωζάνη, κυρίως για να τον ακούσουν να μιλά για την Λωζάνη.. Και αν κρίνουμε από τις επίσημες δηλώσεις ΕΕ – ΗΠΑ (Δευτέρα 11/12 η συνάντηση Πούτιν – Ερντογάν) δείχνουν να τον καθησυχάζουν.. Βέβαια η εμπειρία λέει πως η διεθνής (ιμπεριαλιστική) πολιτική διαθέτει και αθέατες περιοχές και σκοτεινούς διαδρόμους..
6) Όπως όλα τα γεγονότα και οι εξελίξεις επιβεβαιώνουν, μετά και την νέα κατάσταση στο Παλαιστινιακό, με τις δηλώσεις Τραμπ για την Ιερουσαλήμ, που “καταδικάστηκαν” μεν διεθνώς αλλά με ποιο αντίκρυσμα “καταδικάζονται”, η συσσώρευση των δυσμενών και επικίνδυνων συνθηκών στην περιοχή μας αυξάνεται ραγδαία. Σήμερα, μια πολιτική για την ειρήνη, υπέρ της ειρήνης και της πραγματικής αδελφοσύνης των λαών και των χωρών, είναι μόνο μια συνεπής και μαχητική αντιιμπεριαλιστική πολιτική. Οι λαοί δεν μπορούν να παραμένουν αδρανείς και άβουλοι παρατηρητές. Τα πολιτικά παιγνίδια και οι ατελείωτες “μπίζνες” των ιμπεριαλιστικών δυνάμεων και των αστικών τάξεων, προβλήματα των λαών δεν λύνουν. Αντίθετα μαζεύουν πολλά και πυκνά μαύρα σύννεφα. Οφείλουμε να διεκδικήσουμε και να παλέψουμε για την Εθνική Ανεξαρτησία με εργατική λαϊκή κυριαρχία, εδώ στη χώρα μας. Οφείλουμε να παλέψουμε για να διώξουμε τις ξένες στρατιωτικές βάσεις από τα εδάφη μας – βάσεις πολέμου – βάσεις θανάτου.
Η επίσκεψη του Ταγίπ Ερντογάν στην Ελλάδα, με την ιδιότητα του πρόεδρου (για κάποιους σουλτανό/πρόεδρου) της Τουρκίας, συζητήθηκε πολύ και στο εσωτερικό της χώρας μας – και – στην Τουρκία – και – διεθνώς. Σίγουρα οι εκτιμήσεις, οι προσεγγίσεις και τα σχόλια τόσο για το ίδιο το ταξίδι, όσο και για τα διαδραματιζόμενα, σχετίζονται και εκφράζουν την γενικότερη πολιτική βάση και την αφετηρία με την οποία ο καθένας τοποθετείται στο ζήτημα. Είναι όμως – σε κάθε περίπτωση – αδιαμφισβήτητο, πως η γενική εικόνα που δόθηκε από τα μέσα ενημέρωσης (ελληνικά – τουρκικά και διεθνή) μίλησε για μία επίσκεψη σε κλίμα έντασης και πόλωσης, ενώ στο εσωτερικό της χώρας δεν έλειψαν οι εκτιμήσεις κομμάτων της αντιπολίτευσης (ΝΔ – ΠΑΣΟΚ) για “απροετοίμαστη” και αχρείαστη συνάντηση της εγχώριας πολιτικής ηγεσίας (Παυλόπουλος – Τσίπρας) με τον Τούρκο ηγέτη. Κεντρικό ζήτημα στον ευρύτερο προβληματισμό και στην κριτική που ασκήθηκε αποτέλεσε το εάν ο Ερντογάν χρησιμοποίησε το συγκεκριμένο ταξίδι εργασίας στη χώρα μας για να προωθήσει τις τουρκικές θέσεις και κυρίως να αμφισβητήσει και να “αποδομήσει” την Συνθήκη της Λωζάνης, προς όφελος των Τουρκικών επιδιώξεων. Θα προχωρήσουμε αμέσως στις δικές μας εκτιμήσεις και στα δικά μας συμπεράσματα, βέβαια σε ένα γενικό πλαίσιο.
1) Αναμφίβολα το “κλίμα” της επίσκεψης (σε επίπεδο επικοινωνιακό βέβαια) δόθηκε πριν ακόμα αυτή ξεκινήσει, δηλαδή με την συνέντευξη Ερντογάν στον (sky) Παπαχελά. Από εκεί και μετά, ο Τούρκος πρόεδρος σε όλες τις ζωντανές – δημόσιες δηλώσεις του, από το προεδρικό και το Μαξίμου, ουσιαστικά επαναλάμβανε τα ίδια ακριβώς πράγματα.
2) Το γνωστό, θρασύ σουλτανικό ύφος, δεν έλειψε ούτε αυτή τη φορά από τον Ερντογάν. Το ουσιώδες ζήτημα όμως δεν είναι το ύφος του αλλά το περιεχόμενο των δηλώσεων του. Άλλωστε – κατά την εκτίμηση μας – δεν είναι υποχρεωτικά αρνητική εξέλιξη – ούτε διπλωματική αστοχία, η ανοιχτή – δημόσια παρουσίαση των όποιων ζητημάτων. Έχει βέβαια τεράστια σημασία το – φυσικά μη ανακοινωμένο – περιεχόμενο των ιδιαιτέρων συνομιλιών με τον Έλληνα πρωθυπουργό για πολλά και κρίσιμα θέματα (μεταξύ αυτών Κυπριακό – μεταναστευτικό – ενεργειακά θέματα – Μέση Ανατολή – κρατική καταστολή). Είναι όμως δύσκολο να ισχυριστεί κάποιος βάσιμα, πως η επίσκεψη και τα διαδραματιζόμενα σε αυτήν, προκάλεσαν την όποια ζημιά στα λεγόμενα με την κατεστημένη έννοια “εθνικά μας συμφέροντα”, γεγονός που επιβεβαιώνεται από τις επίσημες τοποθετήσεις των διεθνών κέντρων, τα διεθνή δημοσιεύματα αλλά και τις δηλώσεις, ελάχιστο χρόνο μετά, των προέδρων Βουλγαρίας, Ρουμανίας, Σερβίας. Νομίζουμε μάλιστα πως η επίσκεψη Ερντογάν γενικότερα, δεν είχε σαν ακριβή σκοπό αυτό που λέμε να “προκαλέσει ζημιές” – είχε κυρίως άλλες στοχεύσεις και προτεραιότητες..
3) Οι δηλώσεις Ερντογάν σχετικά με την Συνθήκη της Λωζάνης, εκτιμούμε πως περιείχαν ένα σημαντικό βαθμό αντιφατικότητας, τόσο σημαντικό μάλιστα που τελικά αναγκάστηκε να το επισημάνει και ο κ.Τσίπρας κατά την διάρκεια της κοινής συνέντευξης τους.. Ο Ερντογάν μίλησε σχετικά αόριστα και σίγουρα επίμονα για “επικαιροποίηση” της Συνθήκης, “υπερασπιζόμενος” όμως – παράλληλα – στις δηλώσεις του τα υπάρχοντα σύνορα των δύο χωρών και την “εδαφική τους ακεραιότητα” που – και όπως – η συνθήκη της Λωζάνης καθόρισε και για τις δύο χώρες.. Αντίθετα, ιδιαίτερα επίμονος αλλά σαφής υπήρξε ο τούρκος πρόεδρος στο ζήτημα της έκδοσης στην Τουρκία των αντιπάλων του στρατιωτικών, όπως και γενικότερα στο ζήτημα της λεγόμενης “αντιτρομοκρατικής συνεργασίας” που αρχίζοντας αυτόν τον “ψαλμό”από την συνέντευξη στον Παπαχελά έφθασε να “επιστρατεύσει” ακόμα και την 17 Νοέμβρη .. Με την ευκαιρία της εδώ επίσκεψης του, δεν παρέλειψε να εξηγήσει και τις “δημοκρατικές” απόψεις του για την σχέση εκτελεστικής και δικαστικής εξουσίας (με την εκτελεστική να δίνει εντολές και την δικαστική να επικυρώνει) που προκάλεσαν και ανακοινώσεις διαμαρτυρίας των ελλήνων δικαστών. Στο ζήτημα αυτό, της “αντιτρομοκρατικής συνεργασίας” βρήκε την συμφωνία και την κατανόηση της ελληνικής κυβέρνησης, του κ.Μητσοτάκη (στις δηλώσεις του μετά την συνάντηση τους) και του “ευρωπαίου” αξιωματούχου, που επίσης έκανε σχετικές με την επίσκεψη Ερντογάν δηλώσεις. Υπενθυμίζουμε πως οι τουρκικές φυλακές είναι γεμάτες πολιτικούς κρατούμενους, κυρίως αριστερών και φιλοκουρδικών πεποιθήσεων, αλλά όχι μόνο πλέον, ενώ την ημέρα άφιξης Ερντογάν στην Αθήνα, άρχιζε κοντά στην Άγκυρα η δίκη του φυλακισμένου ηγέτη – βουλευτή του φιλοκουρδικού κοινοβουλευτικού HDP, ζήτημα για το οποίο δεν αρθρώθηκε λέξη στην Αθήνα (βέβαια με το υπόβαθρο – δικαιολογία της “εσωτερικής υπόθεσης” της Τουρκίας)..
4) Η παρουσία και τα λεχθέντα Ερντογάν στην Κομοτηνή και στην εκεί μουσουλμανική κοινότητα, δεν στερήθηκε του γνωστού Ερντογανικού θράσους και αμετροέπειας (αναπαραγωγής των σκοταδιστικών, αντιδραστικών και εθνικιστικών τοποθετήσεων, επιβεβλημένου κυρίως και από τις ανάγκες εσωτερικής – εθνικιστικής – πολιτικής κατανάλωσης στην Τουρκία) ανεβοκατεβάζοντας όμως τους τόνους, σε ένα ασαφές γενικότερο πλαίσιο. Ο Ερντογάν “έπαιξε” το χαρτί της “Κομοτηνής” δίνοντας την αίσθηση πως άλλα έχει στο μυαλό του..
5) Συμπερασματικά, η επίσκεψη Ερντογάν και οι συνομιλίες με την εγχώρια πολιτική ηγεσία στο ανώτατο επίπεδο της (ηγεσία – εκπρόσωπο της ντόπιας ξεπουλημένης αστικής τάξης) αποτέλεσε ένα ακόμα πολιτικό γεγονός, αναβαθμισμένης προσπάθειας συντονισμού ανάμεσα στις δύο αστικές τάξεις, της Ελλάδας και της Τουρκίας – συντονισμού αυστηρά εντός του ΝΑΤΟικού πλαισίου με ότι αυτό συνεπάγεται στα θέματα του Αιγαίου, τα εξοπλιστικά, τα στρατιωτικά – “αντιτρομοκρατικά” κλπ (και ανίχνευσης για δυνατότητες συνδιαμόρφωσης μιας κοινής ατζέντας) σε μια περίοδο μάλιστα που η εξελισσόμενη κρίση στην τουρκική στρατηγική την αναγκάζει σε “αναπροσαρμογές και διορθωτικές κινήσεις”, όχι όμως σε ριζικές αναθεωρήσεις. Εκτιμούμε την επίκληση της λεγόμενης “ευρωπαϊκής προοπτικής” της Τουρκίας (και από τις δύο πλευρές) σαν απόλυτα προσχηματική, ιδιαίτερα στην παρούσα φάση. Αναφορικά με το ζήτημα της Συνθήκης της Λωζάνης και τις επιδιώξεις του Ερντογάν σχετικά, διαφαίνεται σαν ολοένα και πιο βάσιμη η εκτίμηση μας, πως η επίκληση της – εκ μέρους της Τουρκίας – στην δεδομένη ειδικά συγκυρία, αφορά πρωτίστως τα νοτιανατολικά της σύνορα, τις εξελίξεις στα σύνορά της με την Συρία, το Συριακό συνολικά μετά την εκεί ήττα της τουρκικής πολιτικής, την δράση του Κουρδικού εθνικοαπελευθερωτικού κινήματος γενικότερα και την εμμονική, απόλυτη και τυφλή αντίθεση της τουρκικής αστικής τάξης και της ομάδας Ερντογάν, απέναντι στο κουρδικό στοιχείο και τις προοπτικές του. Ο Ερντογάν φωνάζει στην Αθήνα για την Λωζάνη, κυρίως για να τον ακούσουν να μιλά για την Λωζάνη.. Και αν κρίνουμε από τις επίσημες δηλώσεις ΕΕ – ΗΠΑ (Δευτέρα 11/12 η συνάντηση Πούτιν – Ερντογάν) δείχνουν να τον καθησυχάζουν.. Βέβαια η εμπειρία λέει πως η διεθνής (ιμπεριαλιστική) πολιτική διαθέτει και αθέατες περιοχές και σκοτεινούς διαδρόμους..
6) Όπως όλα τα γεγονότα και οι εξελίξεις επιβεβαιώνουν, μετά και την νέα κατάσταση στο Παλαιστινιακό, με τις δηλώσεις Τραμπ για την Ιερουσαλήμ, που “καταδικάστηκαν” μεν διεθνώς αλλά με ποιο αντίκρυσμα “καταδικάζονται”, η συσσώρευση των δυσμενών και επικίνδυνων συνθηκών στην περιοχή μας αυξάνεται ραγδαία. Σήμερα, μια πολιτική για την ειρήνη, υπέρ της ειρήνης και της πραγματικής αδελφοσύνης των λαών και των χωρών, είναι μόνο μια συνεπής και μαχητική αντιιμπεριαλιστική πολιτική. Οι λαοί δεν μπορούν να παραμένουν αδρανείς και άβουλοι παρατηρητές. Τα πολιτικά παιγνίδια και οι ατελείωτες “μπίζνες” των ιμπεριαλιστικών δυνάμεων και των αστικών τάξεων, προβλήματα των λαών δεν λύνουν. Αντίθετα μαζεύουν πολλά και πυκνά μαύρα σύννεφα. Οφείλουμε να διεκδικήσουμε και να παλέψουμε για την Εθνική Ανεξαρτησία με εργατική λαϊκή κυριαρχία, εδώ στη χώρα μας. Οφείλουμε να παλέψουμε για να διώξουμε τις ξένες στρατιωτικές βάσεις από τα εδάφη μας – βάσεις πολέμου – βάσεις θανάτου.
Αναρτήσεις
Δεν υπάρχουν σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου